ژیان مەکووژن، مرۆڤەکان شیاوی ژیانن …!

ژیان مەکووژن، مرۆڤەکان شیاوی ژیانن …!

سەیران مستەفازادە

لەدوای مردنی گوماناوی ڕەئیسی، سەرۆک کۆماری پێشووی ئێران وشکست پێهێنانی پرۆژەکانی ڕژیم بۆ بەرێوەبردنی شانۆی گاڵتەجارانەی هەڵبژاردنی چواردەیەمین خوڵی سەرۆک کۆماری لەڵایەن خەڵکەوەو هەروەها کوژرانی بە ئەنقەست و بەرنامەبۆدارێژراوی ئیساعیل هەنییە بەرپرسی مەکتەبی سیاسی بزووتنەوەی تیرۆریستی حەماس لە ناو دلی شاری تاران و لە پەنا گوێچگەی خامنەیی، بەخێرایی وبەکردەوە کەشوهەوایەکی تۆقێنەرو پڕلەمەترسی بەفەرمانی خامنەیی و سپا تیرۆریستەکەی بەسەر ئێراندا زاڵ بوو. خامنەیی بۆدەرباز بوون لەم دۆخە و لەو سەر شۆریی و شەرمەزارێیەی کە دوای کوشتنی گەورەتیرۆریستی حەماس تووشی هاتبوو،خۆیی و سپاکەی رووبە جەماوەر شەمشێر لە پێشەوە دەبەستن و زەلیلانە بەمەبەستی دیاریکراوی خۆێان وەک هەمیشە دەچنە گیانی بێ دیفاغ تەرین مرۆڤەکان لەو دیوی تەڵبەندەکانی بەندیخانەوە. ئالووگۆرەکانی ئەم دوایانەی ئێران وچۆڵ هێشتنەوەی سەندووقەکانی دەنگدان و بەتایبەتی کووشتنی بەرپرسی مەکتەبی سیاسی گرووپی حەماس،پێگەی کۆماری ئیسلامیی هەم لەدەرەوەو هەم لەناوەوە بردە قۆناغێکی گەڵێک هەستیارو لەهەمان حاڵدا لاواز. ئەم قۆناغە و ئەم لاوازیانە بوونە هۆی درووست بوونی نیگەرانی بەرپرسانی ڕژیم لە سەرهەڵدانی دووبارەی ئاخێزو نارەزایەتی کۆمەڵانی خەڵک لەگۆشەو کەناری ئێران . سیاسەتی شەرخوازانەی کۆماری ئیسلامیی و چکۆلەتربوونەوەی سفرەی هەژارانەی خەڵک و چونەسەرەوەی ڕادەی بێکاری وئابووری قەیران لێدراوی ئێران ، دزی و ماڵوێرانی و نەبوونی ئاسۆیەکی گەش لەبەردەم جەماوەری خەڵک ئەو مەجاڵ و دەرفەتانەن بۆ کۆمەڵانی خەڵک بە مەبەستی نارەزایەتی دژی کۆماری ئیسلامیی.

بۆ ئەم مەبەستە و بۆ چاوترسێن کردنی خەڵک ماشینی سەرکوت و کوشتار خێرایەکی زیاتری پێدەدرێ و بۆ ساتێکیش لە وەستان ناکەوێ و بەردەوام قوربانی دەگرێ . رۆژ نیە هەوالێکی جەرگ بڕ دیواری سانسۆری کۆماری ئیسلامیی تێکنەشکینێ و باس لە سێدارە دانی شارۆمەندێکی  ئەم وڵاتە نەکات . ئێران بۆ دانیشتوان و شارۆمەندانی ، بۆتە گۆرستانێکی گەورە . گۆرستانێک کە باس لە نە بوونی ئازادی و سەرکوت و داپلۆسین لە ڵایەن رژیمێکەوە دەکات کە زیاتر لە ٤٥ ساڵە ، ژیانی کۆمەڵانی خەڵکی ئێرانی کردۆتە دۆزەخ.

ڕژیمی كۆماری ئیسلامیی، له‌ ماوه‌ی ٤٥سالی ڕابردوودا، له‌ په‌نا  زیندان و ئه‌شكه‌نجه‌ و سه‌ركوتی هه‌مووجۆره‌ ده‌نگێكی ئازادیخوازانه‌، سزای ئێعدامی وه‌ك توندوتیژیه‌كی ڕێكخراو بۆ له‌ناوبردنی نه‌یارانی سیاسی، ناڕازیانی كۆمه‌ڵایه‌تی به‌كار هێناوه‌. سزای ئێعدام، وه‌ك جه‌نایه‌تێكی ڕێكخراو، هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای هاتنه‌ سه‌ر كاری كۆماری ئیسلامییه‌وه‌ هه‌تا ئێستا، یه‌كێك له‌ پایه‌كانی ده‌سه‌ڵاتی ئه‌م ڕژیمه‌ بووه‌ بۆ چاوترسێن كردنی خه‌ڵك.

جێگای تێرامانە کەلەماوەی پانزدە رۆژی ڕابردوودا ٧٠ کەس لە بەندیخانەکانی ئێران لە سێدارە دراون . یانی بەلانی کەمەوە رۆژی پێنچ کەس لە ئێران لە سێدارەدراون . لە نیوەی دووهەمی مانگی پووشپەریشدا لانی کەم سزای سێدارەی ٥٥ بەندکراو لە بەندیخانەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران بەکردەوە دەرهاتوە. ئەو ڕێژەیە بە بەراورد لەگەڵ سەرەتای مانگی پووشپەڕ کە ١١ بەندکراو لەسێدارە درابوون، ٤٤ حاڵەت واتا ٤٠٠لەسەد زیادی کردووە. بەرەبەیانی ڕۆژی سێشەممە ١٦ی گەلاوێژ سزای سێدارەی ڕەزا ڕەسایی، بەندکراوی سیاسیی تەمەن ٣٤ ساڵ و خەڵکی شاری سەحنەی سەر بە پارێزگای کرماشان، بەنهێنی و بێ ئاگاداربوونی بنەماڵەکەی لە بەندیخانەی دیزڵئاوای کرماشان جێبەجێ کرا.هەروەهاچوارشەممە ١٧ی گەلاوێژ، تەنیا لە رۆژێکدا، ٢٧کەس کە ١٣کەسیان کورد و ئەوانی تر سەر بەنەتەوەکانی تر بوون، لە بەندیخانەی قزڵحیساری کەرەج لە سێدارە دراون . هەروەها رۆژەکانی دوایش چەندین کەس لەوانە سێ هاوڵاتی تر کە کورد بوون سزای سێدارەکەیان جێبەجێ بووە.

ئێستاش ڕژیمی کۆماری ئیسلامیی سەدان کەس لە مەحکومانی دادگا عادیەکانی، ساڵانێکە لە چاوەڕوانی ئیجرای سزای سێدارەدا راگرتووە، تا هەر کاتێک و بە هەر هۆکارێک هەستی کرد کە دەبێ سەرجەم کۆمەڵگا بترسێنێ، ژمارەیەک لەم مەحکومانە بە بەرچاوی خەڵکەوە بە پەتی سێدارەوە بکات. ڕژیم لە کاریگەری پاشەکشە کردنی لە بەرانبەر هەرەشەکانی خۆی بۆ هێرش کردنە سەر ئیسرائیل بە مەبەستی تۆڵەئەستاندنە لەتیرۆریستێکی لەچەشنی ئیسماعیل هەنییە، بەسەر زەین و رۆحیەی خەڵکەوە بەتوندی نیگەرانە و خۆی لەبەرانبەر کاردانەوەی جەماوەری هەژاراندا لە مەترسیدا دەبینێ. بۆ بەرگرتن لە هەڵچونی قین و توڕەیی پۆنگ خواردوی خەڵکە کە ئاوا شەپۆلێک لە کوشتاری زیندانیانی خستۆته‌ڕێ. تەسلیم لە بەرانبەر زلهێزەکاندا و توند بوونەوەی سەرکوت و سێدارە لە کۆمەڵگا و لە زیندانەکاندا دوو بەری دراوێکن.

نۆشینی جامی ژەهر لەلایەن خامنەییەوە بۆ قەرەبووی شکستەکانی، نابێ ببێتە هۆکارێک بۆ کەوتنە گیانی زیندانیانی بەندکراو ودیڵ لەبەندیخانەکان .

با کۆڵبەرانیش لە بیر نەکەین …!

کوردوستان ماوەی زیاتر لە ٤٥ساڵە بۆتە چەقڵی چاوی داگیرەکەرانی کۆماری ئیسلامیی . ئەم رژیمە دوژمنی یەکەمی خەڵکی کوردوستانە بەردەوام خەریکی ئازارو ئەزییەتی دانیشتوانیەتی و پێشێڵ کردنی مافەکانیان. 

ئه‌و كۆڵبه‌رانه‌ی وا بۆ په‌یدا كردنی پاروە نانێک ڕێگای مه‌رگ ده‌گرنه‌به‌ر و ڕوو ده‌كه‌نه‌ كاری گواستنه‌وه‌ی كاڵا له‌سه‌ر سنووره‌كان، له‌ ڕاستیدا، هێزی كاری بازرگانان و ده‌ڵاڵانێكن كه‌ له‌ شار و ئاواییه‌ سنووریه‌كاندا جێگیرن. ئه‌وان له‌ خاڵێكی سنووریه‌وه‌ كاڵاكان ڕه‌وانه‌ ده‌كه‌ن و له‌ خاڵێكی تردا‌ كاڵاكانیان به‌ده‌ست ده‌گات، به‌ بێ ئه‌وه‌یكه‌ هیچ مه‌ترسیه‌ك هه‌ڕه‌شه‌یان لێبكات، گیرفانیان پڕ ده‌كه‌ن و حه‌قده‌ستێكی زۆر كه‌میش ده‌ده‌نه‌ كۆڵبه‌ره‌كان. له‌ ماوه‌ی ساڵانی ڕابردوودا ڕكوودی به‌رچاوی ئابووریی ئێران و به‌ربه‌سته‌ ماڵییه‌كانی كۆماری ئیسلامیی بوونه‌‌ته‌ هۆی گه‌شه‌ی بازرگانیی كاڵای “قاچاخ” له‌ ناوچه‌ سنووریه‌كانی كوردستان. له‌ ماوه‌ی هه‌موو ئه‌م ساڵانه‌دا، پێ به‌ پێی به‌رزبوونه‌وه‌ی ئاستی بێكاری له‌ شاره‌كانی كوردستان، ژماره‌یه‌كی زیاتر له‌ كرێكارانی بێكار ڕوویان كردووه‌ته‌ كۆڵبه‌ری و به‌ هه‌ر ڕاده‌یه‌كیش ژماره‌ی كۆڵبه‌ران زیادیان كردووه‌، ئاستی حه‌قده‌سته‌كانیان هاتووه‌ته‌ خوارتر. كۆڵبه‌ران ئه‌گه‌ر له‌ ڕابردوودا بۆ هه‌ڵگرتنی هه‌ر كیلۆیه‌ك بار، بڕی ١٧ تا ١٨ هه‌زار تمه‌نیان وه‌رده‌گرت، له‌ ئێستادا ناچارن ته‌نانه‌ت به‌ ١٠ هه‌زار تمه‌نیش بۆ هه‌ر كیلۆیه‌ك، كۆڵه‌كه‌یان له‌ تێپه‌ڕگه‌ی مه‌رگ، تێپه‌ڕێنن. ئه‌وان بۆ ده‌رهێنانی نان ناچارن كۆڵبه‌ری بكه‌ن وبۆیە بەناچاری مه‌ترسیی و دژواریه‌كان، به‌گیان قه‌بووڵ دەکەن.له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی ڕژیمی كۆماری ئیسلامیدا، كۆڵبه‌ری و هه‌نگاو هه‌ڵگرتن له‌ جاده‌كانی مه‌رگ بۆ وه‌ده‌ست هێنانی نان، “پیشه‌” به‌ ئه‌ژمار دێت. حکوومەتی ئێران کە کوردستان وەکوو وڵاتێکی داگیرکراو دەبینێ و هەرواش هەڵسووکەوتی لەگەڵ کردووە و بە ئەنقەست کوردستانی لە باری ئابوورییەوە لە دواوە ڕاگرتووە و دەست هێزە ئەمنییەتییەکانی بۆ سەرکوت و تەقە لە خەڵک ئاوەڵە هێشتووەتەوە و تەقەکردن لە خەڵک لە کوردستان هیچ لێپرسینەوە و بەدواداچوونێکی یاسایی بۆ ناکرێ. ئەم سیاسەتانی حکوومەت بێزاری و تووڕەیی چینی چەوساوەی کوردستان لە دژی دەسەڵاتی ئیسلامیی و ئەو ناعەداڵەتی و زوڵمەی لێیان دەکرێ بەرینتر و قووڵتر کردووەتەوە و ڕێکخستنی ئەو هێز و جەماوەرە دەتوانێ بیانکاتە هێزی گەورەی بزووتنەوەی عەداڵەتخوازانە و ڕزگاریخوازانەی کوردستان.

گەرچی بە درێژایی ئەو ٤٥ ساڵە کۆڵبەرانی کوردستان سینگیان بە گوڵلەی جینایەتکارانی کوردستان پێکراوە ، بەڵام زۆربەداخەوە رێژەی ئەم جینایەتە تا ئێستا بە شێوەیەکی گشتی نەزانراوە . تەنیا ئەو ئامارانەی کە لەم پەیوەندییەدا بڵاو بوونەتەوەو تایبەت بە ٧ ساڵی ڕابردوون،باس لە کوژران و بریندار بوونی ۱۸٩٠ کۆڵبەر لە هێڵی سنووری کوردستان دەکات.

له‌ باروودۆخێكدا كه‌ كوشتنی كۆڵبه‌ران هه‌روا درێژه‌ی هه‌یه، هه‌ڵسووڕاوان ومرۆڤه‌ خه‌باتكاره‌كانی كوردستان پێویسته‌ بە هاوکاری و هاوپشتی یەکتر هەوڵێکی جیددی بۆ پشتیوانیی کۆڵبەران و لەقاودانی تاوانەکانی حکوومەتی ئیسلامیی ئێران دژی ئەو توێژە مافخوارا و زەحمەتکێشە، بدەن. خستنە ڕیگەی کەمپەینی جۆراوجۆر و گەیاندنی دەنگی کزی ئەوان بە گوێی ڕای گشتی جیهانی و هەوڵ بۆ دۆزینەوەی پشتیوان و یارمەتیدەر لە نێوان ڕێکخراو و لایەن و حکوومەتە پێشکەوتنخوازەکان، دەتوانێ دەوری لە چاککردنی ژیان و گوزەرانیاندا بێ.

سزای سێدارەو کوشت و بڕو تۆقاندن و کوشتنی راستەوخۆی کۆڵبەرانی کوردستان، هیچ ده‌ردێك له‌سه‌ر جه‌سته‌ی كۆمه‌ڵگا سووك ناكات و پاساوهه‌ڵگر نییه. هیچ مرۆڤێك له‌ سه‌ره‌تاوه‌ قاتڵ، قاچاخچی، جه‌نایه‌تكار و تاوانبار نییه،‌ به‌ڵكوو باروودۆخی ماددیی ژیانی ئینسانه‌ كه‌ تاكی كۆمه‌ڵگا به‌ره‌و تاوان و جه‌نایه‌ت ده‌بات و ده‌وڵه‌ت و چینی ده‌سه‌ڵاتدار به‌رپرسی ڕاسته‌وخۆی ژیانی راستەقینەی ئینسانه‌كانن له كۆمه‌ڵگادا و ڕێگه‌خۆشكه‌ری ئه‌نجامی هه‌موو تاوانێكن. بێگومان پێویسته‌ ئه‌و كه‌سانه‌ سزا بدرێن كه‌ به‌ستێنه‌ كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانی تاوان و جه‌نایه‌ت و رۆژڕەشیان لە ناو  کۆمەڵگادا خوڵقاندووه‌. ئه‌زموونی هه‌موو كۆمه‌ڵگا و ئامار و داتاكان ئه‌وه‌مان پێ ده‌ڵێن كه‌ له‌ هیچ كۆمه‌ڵگایه‌ك‌دا ئه‌منییه‌تی خه‌ڵك له‌ ڕێگه‌ی بردنه‌سه‌ره‌وه‌ی سێدارەکان و کوشت و بڕەکان و تۆقاندنەکان نه‌چووه‌ته‌ سه‌ری، به‌ڵكوو به‌پێچه‌وانه‌وه‌، سێدارە و کوشت و بڕخۆی له‌خۆیدا، هه‌ستی تۆڵه‌كردنه‌وه‌ و توندوتیژی په‌ره‌پێده‌دا.کەم نین ئەو حاڵەت و روداوانەی ناو کۆمەڵگا کە دەرخەری ئەو ڕاستییەن و دەبنە هۆکاری بڵاوبوونەوەو پەرەسەندنی ڕق و تورەیی.بێگومان ڕژیمی كۆماری ئیسلامیی به‌ ئامانجی چاوترسێن كردنی كۆمه‌ڵگا داسی مه‌رگ به‌سه‌ر خەڵکدا ده‌گێڕێ و هه‌ر چه‌ند وه‌خت جارێك، ژماره‌یه‌كیان لە مافی ژیان کردن بێبەش دەکات. كه‌وابوو خه‌بات بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی سزای سێدارە و کوشت و بڕ و تۆقاندن له‌ باروودۆخی ئێستادا كه‌ ڕژیم به‌ ئاشكرا، ده‌ركردن و به‌كرده‌وه‌ ده‌رهێنانی جینایەتەکانی به ئامانجی سیاسیی دیاریكراوه‌وه‌ ئه‌نجام ده‌دات، یه‌كجار گرینگه‌. ئاشكرایه‌ كه‌ لە سێدارەدانی  به‌ندكراوانی سیاسی، ئامرازێكه‌ بۆ مانه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتی زاڵمانه‌ی ڕژیم و ڕووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌ی ئاشكرایه‌ له‌گه‌ڵ خه‌باتی ئازادیخوازانه‌ و ڕزگاری‌به‌خش له‌ كۆمه‌ڵگادا.

هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی سزای سێدارە و راگرتنەی کوشتنی کۆڵبەران به‌ مانای بایەخ دانان بۆ گیانی ئینسانه‌كانه‌ و به‌م كاره هه‌ر له‌ یه‌كه‌مین هه‌نگاودا زۆر كه‌س له‌ مه‌رگ ڕزگاریان ده‌بێت. با هەوڵەکانمان بۆ هەڵوەشاندنەوەی سزای سێدارەو کوشت وبڕ لە کۆمەڵگادا بە دژی داگیرکەران چڕتر کەینەوە…