به‌رز و به‌ریز بێت یادی هاوڕێی گیانبه‌ختكردوو كاک مه‌سعوودی محەممەدی پێشمه‌رگه‌ی وشیار و شۆرشگیری كومه‌ڵه
✍️ پڕشنگ محەممەدی
به‌رز و به‌ریز بێت یادی هاوڕێی گیانبه‌ختكردوو كاک مه‌سعوودی محەممەدی پێشمه‌رگه‌ی وشیار و شۆرشگیری كومه‌ڵه
هاوڕی مه‌سعوود ساڵی 1340 له بنەماڵەیەکی فه‌قیری كرێكاریدا چاوی بە ژێن هەڵهێناوە . هه‌ر له تەمەنی مندالیا دایكی له ده‌س داوە . له ده‌ورانی ده‌رس خویندندا به هۆی ده‌سته‌نگی بنەماڵەکەی ناچار بوو كاتی ته‌عتیلی مەدرەسەکان كار بكات تا خه‌رجی خویندنەکەی پەیدا بکات. ژیان له نێو زه‌حمه‌تكێشاندا بووه هوی ئه‌وه كه كاک مه‌سعوود ڕه‌نج و كویرەوه‌ری زه‌حمه‌تكێشان له نزیكه‌وه هه‌ست پێ بكاو بیر لەوە بکاتەوە کە بۆچی ئەو کەسانەی کە بەرهەم هێنەری هەموو پێداوێستیەکانی ژیانن خۆیان لێی بێبەشن، ئەمە وپرسیارگەلێکی دیکە زەینی تیژی هاوڕێ مەسعوودی بەرەو خەبات لە دژی هەڵاواردن وستەم، چەوسانەوە وبێعداڵەتی نێو کۆمەڵگای سەرمایەداری ڕاکێشا .
لەگەڵ دەسپێکردنی شوڕشی بەرینی جه‌ماوه‌ری زورلێكراوی خه‌ڵكی ئێران له ساڵه‌كانی 56-57 ، هاوڕێ مەسعوودیش وەک زۆربەی لاوانی تێکۆشەری کوردستان پێی نایە مەیدانی خەبات و تێکۆشان لەدژی رژێمی دیکتاتوری شا و شانبەشانی خوێندکاران له سه‌نگه‌ری مه‌دره‌سه‌كاندا هه‌لسوورانی سیاسی خۆی ده‌س پێكرد. له ته‌واوی خۆپیشاندان و ئیعترازاتی دانش ئامووزان و خه‌ڵكی شاری سنه‌دا به‌شداری هه‌لسووڕاوانەی هه‌بوو. له ڕوژه‌كانی سه‌روبه‌ندی ڕاپه‌رێنی سالی 57دا له ته‌زارهوراتێكدا كه له لایه‌ن به‌كرێگیراوانی شاوه به خوین كێشرا، هاوڕی مه‌سعوود بریندار بوو و بۆ ماوه‌ی 2 مانگ له بیمارستان به‌سته‌ری كرا. دوای ڕووخانی ڕژیمی په‌هله‌وی به وشیارییەکی زیاتر و شوور و شه‌وقێكی شورشگێرانه‌وه خەباتی خۆی بەجه‌معییه‌تی دیفاع له ئازادی و شورش له شاری سنە گرێدا. هاوڕێ مه‌سعوود به وشیارییه‌كی سیاسییه‌وه كه به ده‌ستی هینابوو وه به بڕواییەکی شۆرشگێڕانه‌وە، ساتێک له خه‌بات کردن رانه‌وه‌ستاو و بۆ بردنه‌سه‌ری ڕاده‌ی وشیاری خوی تێده‌كوشا و په‌یگیرو به توانا دژی ڕژیمی کۆماری ئیسلامی ئێران، دریژه‌ی به خه‌باتی دا.
هاوڕێ مه‌سعوود له ده‌وره‌ی ئه‌وه‌ڵی بزووتنه‌وه‌ی شورشگێڕانه‌دا له نزیكه‌وه له گه‌ڵ كومه‌ڵه ئاشنا بوو. له‌و كاته‌وه وه‌كوو هه‌لسووڕاوێکی پڕ شووروشه‌وق ده‌ستی به كار كرد. پێش هاتنه‌وه‌ی پێشمه‌رگه بۆ نێو شاره‌كان بۆ بلاوكردنه‌وه‌ی نه‌شرییاتی كومه‌ڵه و شوعار نووسین له سه‌ر دیواران و ته‌بلیغی سیاسیه‌تی شوڕشگێرانه‌ی كۆمه‌ڵه تێده‌كوشا. هه‌ر له‌و ڕوژانه‌دا له گه‌ڵ كومه‌ڵێک له هاوڕێیانی بۆ بردنه‌پێش و سازماندانی خه‌باتیان له مه‌نته‌قه‌كه‌ی خۆیان هه‌سته‌یه‌كیان پێک هێنا. ئه‌و به هۆی لێهاتوویی و لیاقه‌تێک كه له نێو خوێندکاراندا له خۆی نیشان دابوو، وه‌كوو نوێنه‌ری ئه‌وان له شوورای دانش ئامووزانی سنه‌دا هه‌لبژیردرا. له كۆبوونه‌وه‌ی شوورادا كاک مه‌سعوود لێبڕاوانه و بی ڕاڕایی له به‌رانبه‌ر سازشكاراندا ڕادەوه‌ستا و ئیفشای ده‌كردن. كاتێک كه شاره‌كان كه‌وتنه ده‌س پێشمه‌رگه، ئه‌و جزوی یه‌كه‌مین كه‌سانێک بوو كه خوازیاری پێشمه‌رگایه‌تی له ریزی كۆمه‌ڵه‌دا بوو، به‌ڵام له لایه‌ن كۆمه‌ڵه‌وه پێی ئه‌سپێردرا كه هه‌لسووڕانی خۆی هه‌روا له شوورای خوێندکاراندا و له سه‌تحی گه‌ره‌كه‌كان درێژه‌ی پێ بدا. كاک مه‌سعوود له‌و كاته‌دا سه‌ره‌رای فه‌عالییه‌ت له شوورای دانش ئامووزان و به‌شداری له موبارزاتی خه‌ڵكدا، له پێك هینانی شوورای گه‌ره‌كه‌كانیشدا ده‌وری به‌ر چاوی گێڕا. پێش هێرشی دووهه‌می ڕژیم بو سه‌ر كوردستان له یه‌كێک له بنکه‌كانی شاری سنه‌دا هه‌لده‌سووراو به عه‌لاقه‌یه‌كه‌وه كه به خه‌بات بووی چه‌كی دێفاع لە دەسکەوتەکانی شۆرش و قازانج وبەرژەوەندی کرێکاران وزەحمەتکێشانی کردە شان و له شه‌ری 24 ڕوژه‌ی سنه‌دا چالاكانه به‌شداری كرد. به هاتنه‌ده‌ری پێشمه‌رگه له شار هاته ریزی پێشمه‌رگه‌كانی كۆمه‌ڵه و له لقی شه‌هید سه‌عیددا درێژه‌ی به خه‌باتی خۆی دا و له ته‌واوی ده‌رگیری و شه‌ڕه‌كانی ئه‌و سه‌رده‌مه‌دا وه‌ک مه‌سئولی سیاسی و نیزامی ده‌سته به‌شداری كرد. هاوڕێ مه‌سعوود له شه‌ریكدا له ناوچه‌ی دیوانده‌ره له گه‌ڵ به‌كرێگیراوانی رژیم دوای حه‌ماسه‌یه‌كی كه‌م وێنه بریندار بوو، به‌ڵام به‌داخه‌وه به هۆی كاری بوونی برینه‌كه‌ی پاش حه‌وتوویه‌ک به‌ربه‌ره‌كانی له گه‌ڵ مه‌رگ روژی ١٣ سەرماوەزی ساڵی ١٣٦٠ هەتاوی دڵی پڕ له عیشقی بە ئازادی وسوسیالیسم له لێدان كه‌وت و چووه ریزی گیانبه‌ختكردووانی ڕێگای ڕزگاری كرێكاران و خه‌ڵكی زور لێكراو.
به‌درێژه‌دانی ڕیگای پڕ لە شانازی ڕێز له یاد و بیره‌وه‌رییه‌كانی ئەگرین…
