16ی سەرماوەز رۆژی خوێندکار

16ی سەرماوەز رۆژی خوێندکار
محه‌مه‌د حه‌كیمی
چ فەرقێک دەکات زیندانی لەبەر چاو بێت یان خوێندکار لەم وڵاتە گەر مسیحیش بیت دەبێت خاجەکەت “سەلیب” بخەیتە مزایدەوە یان هەراجی کەیت.
ئەمساڵ لەحاڵێكدا رۆژی ١٦ی سەرماوەز، رۆژی خوێندكارمان بەڕێ کرد، كە زانكۆو كۆمەڵگا ئاوێتەی یەكبوون‌و زانكۆ بەردەوام وەكوو ناوەندێكی گرینگی ئینسانی لە باس‌و بابەتە پێوەندیدارەكانی تایبەت بە كۆمەڵگای ئێمەدا رۆڵێكی گرینگی گێراوە‌و له‌خۆپیشاندانه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی ئێران پشكی شێری به‌ركه‌وتوه‌و به‌ده‌یان خوێندکاار ده‌ستگیرو بێ سه‌روشوێن كراون.
زانكۆو خوێندكار هەردەم وەك ویژدانی بە ئاگاو هوشیاری کۆمەڵگا خۆیی نواندوە‌. زانكۆ ناوەندیی ئەندێشە، زانست‌و دەیان پرسی زانستیی دیكەیە كە هەموو بەشەکانی كۆمەڵگەو چین‌و توێژەکانی لەخۆدەگرێت. بە تایبەتی گەڕاندنەوەی سەروەریی بۆ ئینسان‌، ئاوەزی مرۆڤ‌، تواناكانی‌و ڕەواندنەوەی هەموو ئەو پرس‌و بابەتە تیئوریانەی كە دەیانەوێت ئاوەزی مرۆڤ بدەنە دەست كۆمەڵێك هێزی نادیارو شاراوەو دواجار هەر لەم ڕێگەشەوە بەستێنێكی وەها دروست دەكەن كە هەموو تایبەتمەندییەكانی مرۆڤەكان دێننە كایەوە.
جیهانی ئەمڕۆ دنیای پسپۆڕی‌و پۆلینبەند‌كردنی چالاكییەكانی مرۆڤە لە ناو خانە جۆراوجۆرەكاندا، تا بە چڕكردنەوەی هەرچی زیاتری تاكەكان لەسەر لایەنە جیاوازەكانی، چالاكی هەل‌ومەرجە مرۆییەكان‌و سیاسیەكان‌و هەروەها ئەگەری بەدیهێنانی راڤەی گونجاو مرۆڤ دوستانە بێننە ئاراوە. ئەگەر دنیای ئەمڕۆ دنیای پسپۆڕییەكانە ئەوا دەبێ‌ئەوە باش بزانین كە زانكۆكان خاڵی دەستپێكی ئامادەكردنی ئەو تاكە پسپۆڕانەن كە رۆڵیان دەبێت لە كاركردنی و لە مەودا جیاوازەكانی ژیانی سیاسی‌و كۆمەڵایەتیە ئینسانەكانو هتد…
بەڵام بە درێژایی ئەو ماوەیە حكوومەتە یەك لە دوای یەكەكان لە ئێران، روانینێكی ئاوەژۆو لادەرانەیان سەبارەت بە زانکۆ و خوێندکار هەبوەو هەیەو بە گشتی زانكۆیان میلیتاریزە كردوەو هەر لەسەرەتای هاتنە سەرکاری رژیمی ئیسلامی بۆ ماوه‌ی په‌نج ساڵ زانكۆ‌داخرا. لە راستیدا ئەو رژیمانە، زانكۆیان نەك بۆ بەرهەمهێنانی هزرو مێشكی ئازاد و مرۆڤی پسپۆڕو جیهانێكی نوێ دەوێت، بەڵكوو بۆ چاندن‌و گونجاندنی لەگەڵ قاڵبی ئایدۆلۆژیای خۆیان، دەیانەوێت‌، بەكاری دێنن. ئێستا زانکۆ لە ئێران بۆەتە حەوزەی علمییەو ئەوەی کە تیا بەدیی ناکرێت خوێندنی بابەتی زانستیی‌و تئورییە. دوای هاتنە سەر كاری كۆماری ئیسلامی‌و تا ئێستاش زانكۆ لە ئێران‌، بە هۆی سیاسەتی پاوانخوازی ڕژێمی ئیسلامی ئێران ماوەی 5 ساڵ هەر داخرا و دواتریش زانكۆ، بووە پادگان‌و حەوزەی علمیە.
ئەمە لە حاڵێكدایە كە قەیران‌و قووڵ بوونەوەی كێشەكانی رژیم لەگەڵ كۆمەڵگای نێو دەوڵەتی‌و نەدانی یارانە بە بەشێکی بەرچاو لە جەماوەری ئێران بوەتە هۆی ئەوەی كە رژیم گۆشاری زیاتر بخاتە سەر خەڵک‌و لەم ناوەدا خوێندكاران زۆرترین پشکیان بەرکەوتوە.
ئەمڕۆ جیهان بە تایبەتی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەرەو گۆڕان دەچێت‌و خەزانی دیكتاتۆرەكان‌ەو کێشەکانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئەو ڕاستیە دەسەلمێنێت كە ئێرانیش لەم خەزانە بێبەش نابێت‌و هەروا کە لە ١٦ی ئابان دییمان خەڵک بۆ جارێکی دیکە بە بیانوویی گرانکردنی بەنزین رژانە سەر شەقامەکان‌و ١٥٠٠ کەس کوژران‌و بە دەیان هەزار کەس بریندارو دەستگیر کران‌و لەم ناوەدا رۆڵی خوێندكار گرنگیەكی تایبەتی هەیەو ئەو چینە لە کۆمەڵگا لە دەستگیر کردن‌و کوشتن‌پشکی شێریان بەرکەوتوەو هەر ئێستا بە دەیان خوێندکار لە زیندانەکانی رژیمدان.
خۆپیشاندانه‌كانی ئێران راسته‌به‌دژی گرانكردنی به‌نزین بوو, به‌ڵام هه‌موو ئه‌و ناره‌زایه‌تیانه‌ده‌نگی په‌نگ خواردوی ساڵه‌ها بێده‌نگی جه‌ماوه‌ری ئێرانه‌و یەکەمین هێز کە کەوتە بەر شالاوی هێرشی دڕندانەی رژیم، خوێندکران بوون، هەروا کە بینیمان لە کوی دانشگا چ جنایەتگەڵێکیان دژ بە خوێندکار ئەنجامداو چەندین خوێندکار هەر لە باڵەخانەکانەوە فڕێ درانە خوارەوەو گیانیان لە دەستدا. لەم خۆپیشاندانەی دواییدا خوێندکار وەک هەمیشە بە ئەرکی مێژوویی خۆیی هەستاو پشتگیری تەواوی لە جەماوەری راپەریو کردو بە وتنەوەی دروشم‌و هاتنە سەر شەقام جارێکیتر نیشانیاندا کە خوێندکار پێشرەوی کۆمەڵگەیە.
خوێندکاران جارێکی دیکە نیشانیاندا کە دەنگی نوستووو خەفەی جەماوەری راپەریوی ئێرانن. خوێندکاران لە خەباتی خۆیاندا توشی ئەستەمترین ئازارو ئەشکنجە بونەتەوە، بەڵام ئەوەی گرنگە نە دەستگیری‌، نە زیندان‌و ئەشکەنجەو هەروەها رێگریکردن لە خوێند‌ن‌و ئەستێرەدارکردنیش نەیتوانیوە بەر بە راپەرین‌و دەربرینی دەنگی نارزایەتی ئەوان بگرێت. خوێندکاران بە دروشمی ئیمە بۆ کۆمەڵگەکەمان، داهاتووی “ریازەتی” واتە نانە سکێمان ناوێت، نەخۆشخانە، کان‌و کارگەی تایبەتیمان ناوێت، خوێندنی بە پول‌و نەبوونی بیمەی کرێکارن‌و هتد … نامانەوێت، ئێمە خوێندکاران ئەوەی دەمانەوێت بۆ خەڵکی راپەریوی خۆمان، ئازادی، بەرابەری‌و دادپەروەری کۆمەڵایەتییەووەک مرۆڤ ژیان کردنە.