ڕاگەیەندراوی کۆتایی پلۆنۆمی دووهەمی کومیتەی ناوەندیی کۆمەڵه
دووهەمین پلۆنۆمی كومیتەی ناوەندیی كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان، هەڵبژێردراوی كۆنگرەی چواردەهەم (كۆنگرەی ژن ژیان ئازادی) لە ڕۆژی ٤ ژانویەی ٢٠٢٥ بەرانبەر بە ١٥ بەفرانباری ١٤٠٣ بە بەشداریی هەموو ئەندامانی ئەسڵی و جێگری كومیتەی ناوەندیی بەڕێوە چوو و پاش رۆژێك قسەوباسی سیاسی و رێكخراوەیی چڕوپڕ كۆتایی بە كارەكەی خۆی هێنا.پلۆنۆم پاش ڕاگرتنی چەند ساتێك بێدەنگی بۆ یادی هاوڕێ ڕێبوار کەریمیان ئەندامی كۆمیتەی ناوەندی و فەرماندەی نیزامیی کۆمەڵە و هەموو گیانبەختكردوانی بزوتنەوەی ئازادیخوازانەی كوردستان و گیانبەختكردوانی شۆڕشی ژینا، بە سرودی “بانگەواز” كارەكانی دەستپێكرد.
پلۆنۆم لە بارودۆخێكدا بەڕێوەدەچێت كە گۆڕانكاریی بەرچاو و بێوێنە لە ئاستی جیهان و ناوچەكە لە ئارادایە و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە بەردەم گۆڕانی گەورە و بنەڕەتیدایە، كە پێشبینیكردنی هەموو رەهەندەكانی ئەم گۆڕانكارییە كارێكی ئەستەمە. قۆناغی حەوتی ئۆكتۆبری ٢٠٢٣، رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و هەموو كارەكتەرەكانی ئەم ناوچەی بە جۆرێك هەژاند كە ناسەقامگیری سەرجەم جومگەكانی دەسەڵاتیانی گرتەوە. لە باقی بەشەكانی جیهانیش، خێرایی گۆڕانكارییەكان چاوەڕوان نەكراون. هەڕەشەی ئەگەری شەڕی ئەتۆمی جار نا جار ترس و نیگەرانی لە ئاستی جیهان پەرە پێدەدات. لە كۆرەی باكوورەوە هێزی سەربازیی ڕەوانەی ئۆكراین دەكرێت، فڕۆكە بێفڕۆكەوانەكانی كۆماری ئیسلامی لە ئۆكراین، ئەو رژیمەی كە خۆی خەریكە لە زەلكاوی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا نوقم دەبێت، كردووە بە لایەنێكی شەڕ كە لەئەنجامەكانی ئەو شەڕە هیچ پشكێكی دەستناكەوێت، بەڵام تاوانی لایەنگری و بەشداریكردنی لەم شەڕەدا هەتا ئێستای قورس بووە. شەڕی ئۆكراین و شەڕی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست گۆڕانكاریی جیددی لە ڕیزبەندیی هێز لە جیهان و ناوچەكە دروست كردووە. لە پێشبڕكێی چەک و چۆڵدا (تەسلیحاتیدا) قسە لەسەر كارایی ئەو چەك و چۆڵانەیە كە ژمارەیەكی زیاتر لە خەڵكی بێتاوان دەكوژێت و بێدەنگیی ڕای گشتیی جیهان بەرامبەر بە كوشتاری بەكۆمەڵ و خەمساردیی بەرامبەر بە تاوانە مرۆییەكان هەموو جاڕنامە جیهانییەكانی مافی مرۆڤی بێناوەرۆك كردوە. بە هەر تەقینەوەیەك لەهەر گۆشەیەكی ئەم جیهانە تەنیا كۆگایەك خۆڵەمێش بەجێدەمێنێت كە ناشتنی هەموو بەها مرۆییەكان تەنیا بەشێكی كەم لە دەرەنجامەكانی وێرانكەری ئەم شەڕە دێتە ئەژمار.
ئاستی گۆڕانكارییەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و كاردانەوە جیهانییەكانی سەرنجی هەموو جیهانی بۆ خۆی راكێشاوە. كۆماری ئیسلامی بە بەشداریی (راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ)ی لە پلانی خۆكوژیی حەوتی ئۆكتۆبری ٢٠٢٣دا، دەرفەتێكی بێوێنەی لەبەردەم زلهێزەكانی جیهان و ركابەرەكانی ناوچەكەدا دانا كە بەخێرایی باس لە گۆڕینی و دروستبوونی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی نوێ بكەن و هەموو سەرمایەی سیاسی و سەربازیی خۆیان بخەنە خزمەت ئەم ئامانجەوە. وادیارە ١٥ مانگ پاش ئۆكتۆبری ٢٠٢٣، قسەكردن لەسەر رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی نوێ زۆر نامۆ و بێ ئامادەكاریی نەبووبێت. دۆڕاوی سەرەكی و شكستخواردوی سیاسیو سەربازیی لەم ١٥ مانگەدا كۆماری ئیسلامییە كە ستراتیژی ٤٥ ساڵەی هەناردەكردنی شۆڕشەكەی لەناو بۆردومانو تەقینەو وێرانەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دەنێژرێت. سەرئەنجام بە روخانی ئەسەد كە رژیمی ئێران بۆ راگرتنی هەموو هەوڵێكیدا، سەروبەندی گەیشتنی روخانی كۆماری ئیسلامیش خێراییەكی زیاتر بەخۆیەوە گرتووە.
پلۆنۆمی كومیتەی ناوەندیی كۆمەڵە لەم دۆخە هەستیارەدا بۆ دامەزراندنی كۆمەڵگایەكی نوێ، هێڵە سیاسییەكان و ئەو رێكارە پراكتیكیو رۆشنانەی كە وەك حیزبێكی چەپی كوردستانی دەبێت بیانگرێتەبەر، دەستنیشان دەكات:
١. كۆماری ئیسلامی توشی داماوییەكی بێوێنە كە كەمتر رژیمێكی دیكتاتۆری پێش رووخانی توشی وەها بێدەرەتانییەک بووە. رژیمی ئیسلامی نوقمی قوڵترین قەیرانی مەشروعیەتو دەسەڵاتو قەیرانی ئابوریی و كۆمەڵایەتییە. بزوتنەوەی كرێكاران، ژنان، نەتەوە ژێردەستەكان، مامۆستایانو بزوتنەوە مەدەنییەكان كە ئاخێزەكانی زستانی ٩٦، خەزەڵەوەری ٩٨و شۆڕشی ژینایان لێكەوتوەتەوە، پرسپكتیڤێكی رۆشنیان لە خەباتی كۆمەڵایەتی بۆ گەیشتن بە ئازادی و بەرابەری و دیموكراسی نیشان داوە.
٢. حكومەتی ئیسلامی كە بەسەر كۆمەڵگایەكی ٨٠ ملیۆنیدا سەپێنراوە، لەحاڵی داڕمانە. كۆمەڵگایەك كە بەساڵاچوانی بۆ مانەوە كۆتا ساڵەکانی تەمەنیان ناچارن بۆ مافی خۆیان بەشداری خۆپیشاندانو ناڕەزاییەكان بكەن، كۆمەڵگایەك كە ژنان لە شەڕێكی رۆژانە بۆ دابینكردنی سەرەتاییترین مافەكانی خۆیاندان، كۆمەڵگایەك بە چەندین نەتەوەی جۆراوجۆ دەبێت شاهیدی دەسەڵاتی داگیركارانەو ئێعدامی بەكۆمەڵ بێت، كۆمەڵگایەك كە مامۆستاكانی بە بەرچاوی قوتابییەكانەوە سەرگەرمی شەڕو ململانێی رۆژانە لەگەڵ دەسەڵاتی سیاسی بێت، كۆمەڵگایەك كە پاراستنی ژینگەكەی پێویستی بەوە بێت بەرەوڕووی دەسەڵات ببیتەوە،
كۆمەڵگایەك كە نەخۆشخانەكانی ببێتە شوێنی تاڵانكاریی، كۆمەڵگایەك كە تێیدا سەفەر كردن بە ترس و لەرز و قوربانیدانەوە بێت، كۆمەڵگایەك كە ئەمنیەتی دەسەڵاتدارانی گرێدراوی نائەمن بوونی كۆمەڵگاكە بێت، كۆمەڵگایەك كە گەشتیارە بیانییەكان بە بارمتەی وەزارەتی دەرەوە بكرێت تا لەگەڵ قاچاخچیان و تیرۆریستاندا ئاڵوگۆڕیان پێبكرێت، كۆمەڵگایەك كە دەسەڵاتداران تێیدا وەك هۆكاری هەژارییو بێكاریی، دژەژنی، سەركوتی نەتەوەكان، دوژمنی دیموكراسیو بە تیرۆریستو مرۆڤ كوژ ناوو ناوبانگیان دەركردوە، ناتوانێتو نابێت بەردەوام بێت.
٣. لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كە ستراتیژیی هەناردەكردنی شۆڕشی ئیسلامی (هەناردنی شیعەگەری) بەشێكی گەورە لە سەرمایەو سامانی ئابوریی، سەربازیی، دیپلۆماسیو هێزی مرۆیی رژیمی ئێرانی بۆ خۆی تەرخانكردوە، كەوتوەتە دۆخی زەبوونیو لەپاش روخانی بەشار ئەسەد، هەموو باس لە نزیكی روخانی كۆماری ئیسلامی دەكەن. هەناردەكردنی شیعەگەری كە بناغەكەی لە رێبەندانی ٥٧دا دانرا، ئێستا هۆكاری روخانی كۆی دامودەزگای رژیمی فەراهەم كردوە.
شكستی كۆماری ئیسلامی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نەك تەنیا لە هاوكێشە سەربازییەكان، بەڵكو لە بە بنبەست گەیشتنی ئیدیۆلۆژی و سیاسەتی ئەم رژیمەوە سەرچاوە دەگرێت. ئەم شكستە لە بنەڕەتدا بە بنبەست گەیشتنی دەسەڵاتی رژیم لە هەموو رەهەندەكاندایە. هەناردەكردنی شیعەگەریی لە هەمان سەرەتاوە پێویستی بە سەركوتی ناوخۆیی بوو . پێویستی بە دژە ژنبوون، سەپاندنی دەسەڵاتی داگیركەرانە بەسەر نەتەوەكان، هێرش بۆ سەر زانكۆكان، بەرهەمهێنانی هەژاریی و بێكاریی و هێرشی بەردەوام بۆ سەر بزوتنەوە كرێكارییەكانو ئازادییە سیاسیو كۆمەڵایەتییەكان، دامەزراندنی ترسناكترین شكەنجەگاكانو كوشتاری زیندانیان بوو، لەبەرامبەر سەدامدا جام ژەهریان نۆشی، بەڵام لەناوخۆدا هەزاران زیندانی سیاسی لە ماوەی كەمتر لە دوو مانگدا لەسێدارە دران.
٤. سەرەڕای چەندین دەیە سەركوت، بزوتنەوە كۆمەڵایەتییەكان بەهێزو توانایەكی زیاترەوە لە گۆڕەپانی سیاسی ئێراندا حوزوریان هەیە و لەم ساڵانەی دواییدا بە ئاخێزە جەماوەرییەكان، بەوتەی خودی بەرپرسانی رژیم، كۆماری ئیسلامییان نزیكەو لێكترازان برد. كۆمەڵگای مەدەنی خەباتكارو شێلگیر لەنێو كرێكاران، ژنان، مامۆستایان و نەتەوە ژێردەستەكان رەگەزەكانی ئاڵترناتیڤێكی جیدی، دیموكراتیكو پشت بەجەماوەری لەناوخۆ دروست كردوە. ئاخێزەكانی ئەم ساڵانەی رابردوو (روودانی زیاتر لە هەزار كۆبوونەوەی ناڕەزایی تەنیا لەماوەی سێ مانگی رابردوودا)، بەشێكی گەورە لە كەسایەتی سیاسی، رێبەریی مەیدانیو لیدری خەباتی پەروەردە كردوە كە بێگومان هیچ ئاڵترناتیڤێكی جیدی ناتوانێت بە بێ بەشداری ئەوان كارایی جیدی هەبێت. هەوڵێكی چڕوپڕو ئاشكرا لە دەرەوەی وڵات لەنێوان لایەن سیاسییە جیاجیاكاندا لە ئارادایە كە کاتێک مەشروعییەت پەیدا دەکەن که دەبێت بتوانن هێز و توانای گەورەی ناوخۆیی لەگەڵ رابەرانیی مەیدانی كۆمەڵگای مەدەنی وەك بنەمای ئاڵترناتیڤەكەیان لەبەرچاو بگرن.
بە ئاراستەی وەڵامدانەوە بەو بارودۆخەی كە باسی لێكرا، كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان لەسەر ئەو باوەڕەیە كە هاوپەیمانی سیاسی “هاوپەیمانی گشتگیر بۆ ئازادی و بەرابەری لە ئێران” (پێكهاتوو لە 14 رەوتی سیاسی) بە پشتبەستن لە پلاتفۆرمەكەی (رێكەوتننامە 15 خاڵییەكە)، هاوپەیمانیو بنەمایەكی گونجاو بۆ بەرینتركردنەوە هاوكارییەكان یان كاری هاوبەشی سیاسی دێتەئەژمار. كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان كە یەكێك لە دامەزرێنەرانی ئەم هاوپەیمانییەیە، خاڵەكانی ئەو پلاتفۆرمە بە ئاراستەی خواستو داواكارییەكانی سەرجەم بزوتنەوە كۆمەڵایەتییەكانی ئێران دەزانێت. ئێمە لەگەڵ هاپەیمانانی خۆمان لەم هاوپەیمانییەدا هەموو هەوڵێك بۆ بەرینتركردنەوەی بازنەی ئەم چالاكییە بە ئاراستەی گەورەكردنەوەی هاوپەیمانییەكان دەخەینەگەڕ.
لەكوردستاندا:
پلۆنۆمی دووی كومیتەی ناوەندیی كۆمەڵە بە هەڵسەنگاندنی بارودۆخی سیاسیو خەباتكارانەی خەڵكو پێگەی بزوتنەوەی ئازادیخوازانە كوردستان، چەندین ئەولەویەتی سیاسی و رێكخراوەییو، پێویستیی ئامادەیی بۆ بەرەوڕوبوونەوە لەگەڵ هەر ئەگەرو رووداوێكی، تاوتوێ دەكات.
١. بە شۆڕشی ژیناو دروشم و روانینی (ژن ژیان ئازادی) پێگەی كوردستان بە شكۆو سەقامگیری ٤٥ ساڵەی خۆی، رۆژ لەدوای رۆژ قایمتر و شێلگیرتر بووە. دیوارێك كە كۆماری ئیسلامی و شۆڤینیزمی دەسەڵات لەنێوان كوردستان و باقی ناوچەكان دروستی كردبوو، نەك تەنیا رووخا بەڵكو كوردستانی وەك كۆڵەكەیەكی قایم بۆ هەموو ئێران كرد بە نمونەو ئۆلگوی خەبات و ئاخێزە جەماوەرییەكان.
كوردستان بە ئەزمونی دەیان ساڵەی خۆڕاگری و بەتایبەتی ئاخێزە گەورەكانی ساڵانی رابردوو و بە ئەزمونی بەنرخی شۆڕشی ژینا، ئامادەیی زیاتری بۆ هەنگاوی گەورەتر هەیە.
٢. ئەم دەورەی دوایی بەتایبەتی نیشانیدا كە كوردستان تەنیا بە پشتبەستن بە بەرگریی مەشروعی چەكدارانە نیە كە ئەو پێگە گەورەیە بەدەست هێناوە. بزوتنەوەی كوردستان زیاتر لە هەر كاتێكی دیكە وەك بزوتنەوەیەكی سیاسی ئازادیخوازانەو مافویستانەو مۆدێرن ناسراوە. گەشەی هۆشیاریی نەتەوەیی، پەرەسەندنی بزوتنەوە كۆمەڵایەتییەكان، نیشاندانی فۆرمەكانی خەباتی مەدەنیو سیاسی، مانگرتنە ملیۆنییەكان، جێگەو پێگەی ژنان، بزوتنەوەی پاراستنی ژینگە، بزوتنەوەی سەركەوتووی نا بۆ ئێعدامو رێگریكردن لە جێبەجێكردنی سزای قەساسو بردنەسەرەوەی كلتوری گشتی لەمبارەوە، کوردستان و بزوتنەوەکەی بردووەتە ئاستێکی بەرز و کەم وێنە.
٣. ئەم بارودۆخەو ئەگەری سەرهەڵدانی جەماوەریی بەرین، لە حیزبە سیاسییەكانی كوردستان دەخوازێت كە لە دەوری پلاتفۆرمێكی هاوبەشو لە ژێر چەترێكی كوردستانییو نەتەوەیی بۆ بەرەو پێشچوونی خەبات لەكوردستان یەكگرتوو و یەكدەنگ ببن. ئەم كەمایەسییە سەرەكییە خاڵی لاوازی بزوتنەوەی كوردستانە كە لە ئەگەری چارەسەر نەكردنیدا، لە یەكگرتووییو هیواو متمانە بە داهاتوو زۆر كەمدەكاتەوە. سەردەمی فرەچەشنی و فرەحزبیە و كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان هەوڵ بۆ دەستبەركردنی یەكگرتوویی حیزبەكانو پێكهاتنی بەرەیەکی كوردستانی بە سەرەکیترین كاری خۆی دەزانێت.
هەروەها کۆمەڵە به ئەرکی خۆی دەزانێ که چاودێری پرۆسەی خەباتی سیاسی و ڕزگاریخوازی له هەموو بەشەکانی دیکە بکات، پشتیوانی تەواویان بێ و بۆ نزیکی و هاوکاری و بەهێز بوەنی، هەنگاوی کردەیی هەڵگری. سەرکەوتن و گەشە و پێشڕەوی هەر بەشێکی کوردستان کاریگەری ڕاستەوخۆی له سەر بەشەکانی دیکە هەیە.
له ڕۆژاوای کوردستان که به تایبەت پاش رووخانی ئەسەد هەلی مێژوویی بۆ هەڵکەوتووە و له هەمانکاتدا مەترسیشی له سەرە، کۆمەڵە پشتیوان و هاوڕا و هاوکاری ڕۆژاوایە و خوازیاری هاوپەیمانی و یەکخستنی هەموو هێزە سیاسیەکان و هێزی پێشمەرگەیە و دەبێ بتوانن بە قەوارەیەکی هاوبەش له لایەن نەتەوەی کوردەوە له ڕۆژاوا بەشداری پروسەی سیاسی و حوکمڕانی بکەن و ڕێگا نەدەن که دۆژمنانی ناوخۆیی له سوریە و له ناوچەکە کەڵک له درزەکان و پرژ و بڵاوی وەر بگرن.
له باکوری کوردستان ئەو پڕۆسە که دەسیپێکردووە تا ئێستا دەرخەری ئەم ڕاستیە تاڵە بۆ داگیرکەرانە که ئیرادە و مافخوازی و ئاواتی گەیشتن به ئازادی تێک ناشکێ و داگیرکەران هەر دەبێ له دەرگای کورد بدەن یا سەریان بە بەرد دەکەوێ. گۆڕانکاری ناوچەکە و قورسایی پرسی کورد له ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، مژدەی قۆناخێکی نوێ دەدا. کۆمەڵە لەم بەشەی کوردستانیش پشتیوان و هاوکاری بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی کوردە و خوازیاری تەبایی هێزە سیاسەکان و کۆتایی هێنان به پرژ و بڵاویە.
له ڕەوتی گۆڕانکارییەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پرسی کورد، هەرێمی کوردستان ڕۆڵ و پێگەی تایبەتی ناوچەیی و جیهانی هەیە. لەم بەشەی کوردستانیش یەکڕیزی و تەبایی حیزبەکان، دەزگا و دامەزراوەکانی هەرێم و پێگە دیپلۆماسییەکەی دەوری گرینگ دەگێرێ.
یەکڕیزی و ھاوھەڵوێستی و ھاوکاریی نێوان حزب و ڕێکخراوە سیاسییە کوردستانییەکانی ھەر پارچەی کوردستان، پێویستییەکی ھەنووکەییە.
٤. لەم قۆناغە پڕ گۆڕانكارییەدا، كۆمەڵە توانا و ئەرکەکانی خۆی بۆ پەیوەندی زیاتر لەگەڵ بزوتنەوە كۆمەڵایەتییەكانو حیزبەكانو رێكخراوە جەماوەرییە چەپو دیموكراتیكەكانو بزوتنەوەی باقی نەتەوەكانی ئێران دەباتەسەرەوە تا هاوكاریو هاوئاهەنگییەكی پتەوتر دەستبەر بكرێت. لەمبارەوە ئۆرگانە پەیوەندیدارەكانی كۆمەڵە لە پلۆنۆمدا بۆ پلانو پرۆژەی پێویست ئەركدار كران.
٥. كۆمەڵە دەتوانێتو دەبێت دەورونەقشێكی كاریگەر لە پێكهێنانی جەمسەربەندی سیاسی لە گۆڕانكارییەكانی داهاتووی ئێراندا بۆ سەقامگیرکردنی کۆمەڵگاێکی ئازاد و دموکراتیک و بۆ دەستبەر کردنی مافی نەتەوەی کورد و سەرەوەری سیاسی خەڵکی کوردستان بگڕێت. بەرژەوەندییەكانی كوردستانو بزوتنەوەكەی ئەوە دەخوازێت كە لەم رێبازەدا هەنگاوی بنەڕەتی بنرێت. چ كۆمەڵەو چ بزوتنەوەی كوردستان پێویستی بە بەشداری چالاكانە لە پرۆسەی سیاسی و بەرینترین پەیوەندییو هاوپەیمانییە.
کومیتەی ناوەندیی کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان
١٧ی بەفرانباری ١٤٠٣
٦ی ژانویەی ٢٠٢٥
