نەوەی زێدZ و بزووتنەوەی کوردستان

جا هەر ئەمەش یەکێکە لەو خاڵانەی کە ڕاڤە و شرۆڤەی جیاوازی پێدەکرێت ئەویش لە ڕووانین بۆ نەوەیەک لە دوای یەکەکانی شۆڕش. بەشێک لە دەروونناسیی کۆمەڵگەی کوردستان پێمان دەڵێت تەنگ وچەڵەمەکانی خەباتی کورد، شەڕ و شکست و خیانەتەکانی کورد بۆ کورد، داگیرکاریی و زاڵبوونی دەسەڵاتی توتالیتێری بۆ سەر کورد، وای کردووە زۆر جار لە سیاسەت و بەڕێوەبەرییدا یان هەڵپەرست بێت، یان لاواز و بێ باوەڕ بەخۆ. بە درێژایی خەباتمان بێبەش بووین و هەوڵمان نەداوە تا بتوانین پێش هەر شتێک خۆمان بناسین و لە خۆمان تێبگەین! ئەو هەڵانە یان کەم دەستکەوتانەی بوومانە بەشێکی دەتوانێت لە ناشارەزایی لەم پرسەوە بێت. « خۆناسین» هەوڵێکە بۆ گەڕان بەدوای ئەوەیکە من کێم!چیم دەوێت؟! جا ئەم پرس و پرسیارە وەک پازێلێک بنچینەی ڕێکخستنی هزر و فکرە و یارمەتی دەدات بۆ ئەو وشیارییەی کە هەیە و گەشەی پێ دەکات. کورد وەک نەتەوەییەک کە لە شوێن و کات و سەردەمی جیاواز لە مێژوودا بووە باشترینە تابتوانێت لەم سەرچاوانە کەڵک وەربگرێت بۆ «خۆناسین»، کە هەر ئەمەشە دەتوانێت نزیکمان بکاتەوە لە پێناسەو تێگەیشتنی وردی شوناس، تا لەم ڕووانینەشەوە بزووتنەوەکەمانی پێ بەڕێوەبەرین. وەک لە شۆڕشی ژینا کە بۆ پرسی شوناس و سەردەمی خۆناسین ناوی دەبەم! هەستی حوسێن پەناهی: “کچێک کە بە دەنگی بەرز بیر بکاتەوە، کچێک کە قژی لە ئاسماندا بسپێرێت بە با، هەر ئەو کچەیە کە کەس ناتوانێت شکستی پێبهێنێت” . کۆمار دەرئوفتادە: ” لە هەر شتێک زیاتر ئازادی تان خۆش بوێت” . لە خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەکانی دوای کوشتنی ژینا ئەمینی بەدەستی ڕژیمی کۆماری ئیسلامی ئێران لە تاران، دوابەدا سەرهەڵدانی بزووتنەوە جەماوەرییەکان و قۆستنەوەی هەلێکی دیکە بۆ خەباتکاران تابێنە مەیدان، دەرکەوت نە کۆماری ئیسلامی جێگەی بۆ مانەوە ماوەو نە خەبات و بەرەنگاربوونەوە بێدەنگ. بەڵام ئەوەی ئەم بزووتنەوەیەی لە ڕووانگەی منەوە لە پاش ساڵها خەباتکردن کرد بە شۆڕش، خودی پرسی ژینا بوو کە وەک کچێک لە نەسڵی Z لە ژینگەی کوردستان و ئێران کە بە دەیان فۆرمی جیاوازی نابەرابەریدا تێپەڕیبوو. هەر بەڕاست ناوی ژینا بوو ڕەمزی شۆڕش و تابە ئەمڕۆ درێژەی هەیە. تەمەنی من بەشی ئەوە ناکات شایەدی بە پراکتیک خەباتی نەسڵەکانی پێشوو لە پێشووترا بدەم، بەپێی ئەم بەراوردە ژمارەیی و داتاییەش بێت منیش لە نەسڵی Zم. بەڵام خۆ مێژوویەک هەیەو گێڕانەوەو باس و کتێب و دەستنووسێک هەیە تا شایەت حاڵی ئەو کاتە بدەن. جیالەمەش بەرپرسان و حزبەکان و سیاسەتمەدارانی ئەمڕۆش هەن کە هەر شەن و کۆی ڕابردوو دەدەن و دەڵێی ڕێگایەکی دیکەیان نەدۆزیوەتەوە بۆ گرتنەبەر. هەربۆیە خاڵێکی جێی سەرنج و جەوهەریی کە سەردەمی ئەمڕۆ لە پێشووتر جیا دەکاتەوە، جۆری جووڵانەوەکەیە. دەتوانین بەرواردێکی ڕوون لە جۆری ڕێکخستنەکان، ڕاگەیاندنەکان، درووشمەکان، مانگرتنەکان و خۆپیشاندانەکان بکەین. هەردوو سەردەم هەر لاوان بوون و پێشەنگ، بەڵام بەو جیاوازەییەی کە لاو بوون و شۆڕشگێڕ بوون جێگایان بۆ وشیاری زیاتر و پابەند نەبوون بە قەید و شەرتی کلتوورییش لە خەبات فرەتر کردەوە. بەو جیاوازییەشەوە کە ڕێژەی بەشداریی نەک تەنها ژنان بەڵکوو کچانی لاوی قوتابخانەکان، کوئیرەکان، گروپ و ناوەندە ڕۆشنبیرییەکان بە بەراورد لەگەڵ پێشووتر یەکجار زۆرە. تەنانەت بەو پێیەش کە ئیتر تەنها پرس، پرسی نەتەوەیی نیە بەڵکوو پرسی شوناسەکانی دیکەش لە گۆڕدایە و هەر کەسەو لەلایەک داوای حەقیقەتی خۆی ئەکات. ئەم ئازادییە لە جۆری بیرکردنەوە، لای نەوەی Z ڕێگەیان پێدەدات پرسیار لە پراکتیزە دامەزراوەکان بکەن و سەرنج بخەنە سەری. پێداگرانە پێم وایە کوردستان و بزووتنەوەکەی بۆ گۆڕانگاریی و پێشکەوتوویی پێویستی بە نەوەی نوێ و خوێندنەوەی نەوەی Z هەیە. تا کەڵک وەربگرێت لە جووڵانەوە نوێ و کاریگەرەکەی. بۆ ئەمەش سەردەم بۆ سەردەم پێویستمانە ئەم پرسە تاوتوێ بکەین. لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا کە لێرەدا ئاماژەی من تەنها بۆ ئەم بەشەی کوردستانە، خاوەن فرە چەشنییەکین لە گوفتومان و جۆری خەبات و ئایدۆلۆژیای جیاواز، کە بێگومان پێویستمان بە زمانێکی هاوبەشی دۆستانەیە بۆ خوێندنەوەیان. ئامێزگرتنی نەوەی Z بە واتای پێشوازیکردنە لە دەنگ و ئەزموونێکی هەمەچەشنتر. ئەم هەمەچەشنییە دەتوانێت ببێتە هۆی پرۆسەی بڕیاردانی دادەپەروەرانە و دەرئەنجامە گشتگیرترەکان. تەنانەت بتوانین بە شێوەیەکی کاریگەر سەرکردایەتیش بکەین. ڕادیکاڵ جووڵانەوە لەگەڵ پرسەکان، هاوتەریب کردنی مەسەلەکانی خەباتکردن، ئەزموون وەرگرتن و ڕاگۆڕینەوە، پەیوەست بوونی زیاتر بە شۆڕشی هزر و شۆڕشی فکریی، قبوڵی یەکتر و وەلانانی باڵادەستی و تاکلایەنە بڕیاردان، لە خەسڵەتەکانی نەوەی Zن و یارمەتیمان دەدات تا خەبات جەماوەریی تر بکەین و بێگومان ئەمەش نەک بۆ ئێستای ڕزگاربوون لە دیکتاتۆری و داگیرکاریی، بەڵکوو بۆ پاش ئەمەش و نەوەی داهاتووتر ئاسوودەمان دەکات.