خەباتی مەدەنی خەڵکی کوردستان: مۆدێلێک بۆ بزووتنەوە ناڕەزایەتییەکان لە ئێران کوردستانی ڕۆژھەڵات…!
ن: ئیدریس
خەباتی مەدەنی خەڵکی کوردستان: مۆدێلێک بۆ بزووتنەوە ناڕەزایەتییەکان لە ئێران کوردستانی ڕۆژھەڵات لەم ساڵانەی دواییدا بووە بە یەکێک لە ناوەندە دیارەکانی ناڕەزایەتی جەماوەری. لەم ناوچەیەدا بەرخۆدانی مەدەنی کە سەنتەری داخوازییە نەتەوەیی ، مافخوازی ژنان ، سیاسی وکۆمەڵایەتی و کولتوورییەکان بووە، مۆدێلێکی کاریگەری بۆ بزووتنەوە ناڕەزایەتییەکان لە سەرانسەری ئێراندا دابین کردووە. ئەم خۆڕاگرییە، جگە لە جەختکردنەوە لەسەر داواکارییەکانی مافی مرۆڤ، مافی یەکسانی، بەهۆی ڕێکخستنی تایبەت و میتۆدی نوێ و خۆڕاگری لە بەدواداچوونی ئامانجەکاندا، سەرنجی تایبەتی بۆ خۆی ڕاکێشاوە. سروشتی بەرخۆدانی مەدەنی لە کوردستان بەرخۆدانی مەدەنی لە کوردستان، بە تێکەڵکردنی ڕێوشوێنی مەدەنیانە، فەرهەنگی و کۆمەڵایەتی، توانیویەتی پەیامەکەی بە ڕوونی و بەو پەڕی هێزەوە بۆ کۆمەڵگای ئێران و جیهان بگوازێتەوە. لە مانگرتنی گشتی و داخستنی بازاڕەکانەوە تا ئەنجامدانی گردبوونەوەی سەر شەقامەکان و ناڕەزایەتی هونەری، ئەم بەرخۆدانە ڕێبازێکی فرە ڕەهەندی پەیڕەو کردووە: • مانگرتنی گشتی: بازرگانەکان و بازاڕەکان لە ناڕەزایەتییەکاندا لە بەرامبەر سەرکوت و سنووردارکردنەکاندا دادەخرێن. • چالاکییە کولتوورییەکان: بەکارهێنانی شێعر، مۆسیقا، و هونەر بۆ گەیاندنی پەیامی ناڕەزایەتی و بەهێزکردنی ناسنامەی بەکۆمەڵ. • تۆڕە ناوخۆیی و جەماوەریەکان: دروستکردنی هاوئاهەنگی لە نێوان گروپە جیاوازەکاندا، ژنان وەک بەشی ھەرە چالاکی کۆمەڵگای کوردستان و گەنجان و خوێندکارانەوە تا سەندیکا و کرێکاران. ڕۆڵی کوردستان لە ئیلهامبەخشین بە ناڕەزایەتییە سەرتاسەرییەکان بەرخۆدانی مەدەنی کوردستان بۆتە هێمای سەقامگیری و ڕێکخستنی کاریگەر لە بەرامبەر فشار و سەرکوتگەریەکانی ڕژیمی داگیرکەری کوردستان بە کەڵک وەرگرتن لە ئەزموونە مێژووییەکان توانیویەتی: • دروستکردنی یەکگرتوویی لە نێوان خۆپیشاندەران: ڕێکخستن و هەماهەنگی ڕێکوپێک لە نێوان گروپە جیاوازەکان لە ناڕەزایەتیەکاندا. • گواستنەوەی پەیامە نیشتمانی و نەتەوەییەکان بۆ ئاستی نێودەوڵەتی: بەکارهێنانی میدیا و فەزای مەجازی بۆ ڕاکێشانی سەرنجی جیهانی بۆ دۆخی مافی مرۆڤ و داواکارییەکانی خەڵک لە کوردستان. • برەودان بە دروشم و چەمکی نوێ: دروشمەکانی وەک ” ژن، ژیان، ئازادی” کە لە کوردستانەوە دەستی پێکردووە، بوونەتە سیمبولێک بۆ ناڕەزایەتی لە هەموو ئێران. تایبەتمەندییە دیارەکانی بەرخۆدانی مەدەنی کوردستان 1. ئاشتیخوازی: جەختکردنەوە لەسەر شێوازە ناتوندوتیژەکان، وەک مانگرتن و ناڕەزایەتی هونەری. 2. هاوپشتی کۆمەڵایەتی: بەشداری فراوانی چین و توێژە جیاجیاکانی کۆمەڵگا. 3. پشتبەستن بە شوناس و کولتووری ناوخۆیی: بەکارهێنانی مۆسیقا و ئەدەب و زمانی کوردی وەک ئامرازی بەرخۆدان. ئاستەنگەکانی خەباتی مەدەنی سەرەڕای دەستکەوتە ناوازەکان، خۆڕاگری مەدەنی لە کوردستان ڕووبەڕووی ئاستەنگی گەورە دەبێتەوە. سەرکوتی بەربڵاو، گرتنی خۆپیشاندەران و سنووردارکردنی توندی میدیایی لەو بەربەستانەن کە دەسەڵاتی ئەم بزووتنەوەیە سنووردار دەکەن. بەڵام خۆڕاگری خەڵکی کوردستان و بەردەوامیی ناڕەزایەتییەکان، ئیرادەی ئەوان بۆ گەیشتن بە مافەکانی مرۆڤ نیشان دەدات. وانە بۆ ناوچەکانی تری ئێران مۆدێلی موقاومەتی مەدەنی لە کوردستاندا دەتوانرێت بۆ ناوچەکانی دیکەی ئێرانیش کەڵک وەربگیرێت: • دروستکردنی تۆڕی ناوخۆیی بۆ هەماهەنگی زیاتر. • گرنگیدان بە شێوازی گشتگیر کردن بۆ زیادکردنی شەرعیەتی بزووتنەوەکان. • بەکارهێنانی کەرەستەی کولتووری و هونەری بۆ ڕاکێشانی سەرنجی گشتی. کۆتا وتە: بەرخۆدانی مەدەنی لە کوردستانی ڕۆژھەڵات ، بە جەختکردنەوە لەسەر بەها مرۆییەکان و کەڵک وەرگرتن لە کەرەستەی داهێنەرانە، بووەتە مۆدێلێک بۆ بزووتنەوە ناڕەزایەتییەکان لە ئێران. ئەم نەخشەیە ئەوە دەردەخات کە بەرخۆدانی مەدەنی تەنانەت لە بەرامبەر سەرکوتیشدا دەتوانێت کاریگەریی دوور مەودا و بەردەوامی هەبێت. زیادکردنی هۆشیاری گشتی، بەدواداچوون بۆ داواکارییە یاساییەکان و ڕێکخستنی کاریگەر هۆکاری سەرەکین بۆ بەردەوامبوونی ئەم بەرخۆدان و فراوانبوونی بۆ ناوچەکانی دیکەی ئێران و سەرئەنجام لە گۆڕنانی تاج و عەمامە لە پایتەختی سێدارە.
