“نیازعەلی نەدارەد”…

0

 نووسەر: عەلی ئەشرەف دەرویشیان 

هەڵگەردانن: مزەفەر ئەحمەدی

_ نیازعەلی نەدارەد

_ حازر

یەکەم جار وە لای ئاوپەڕ مەدرەسەگە نیشتۊ کە چەوم کەفتە پێ . لەبسای قوتان و خۊن کەمڕەنگێ هاوردە بان. وە باڵ شەۊە بەنینەگەی دەور دەمی سڕی. وە پەلە چیە ناو کڵاس و وە بان یەکەم نیمکەت نیشت. لە کڵاس دوەم دەرس خوەنیا. بوچگ و کەمجسە، زەردڕەنگ. ڕەگ ژێر ملێ و ژێر پووسەگەیەو جوور ئایەم تەودار فڕەفڕ کردیا.

مدادەگەی وە بەنێگ بەساۊدە کونای کوتەگەیەو . بەنەگە کوڵ بی و وەخت نۊسان مەجبور بی زگی بارێدە وەرەو. چما وە جای مدادەگە ئەنام خوەی نیادە مل قاغەز. وختێک مەشقەگەی لەلێ سەنیام، دەسەگانی نیشتیادە لەرزە. کاقەز مەشقەگانی لە ناو زبڵەگان مەدرەسە پەیا کردیا. مەشقەگەی ک خەت کیشیام، چما وە مل تەمام ژیانی خەت کیشیام. نیمەروەیل نیەچیادە ماڵ، ئەڵبەت گشت مناڵەیل نیەچیانە ماڵ. نان شەو مەنەیان هەر لەورە وە پاڵ دیوارە خوەڵینەگەی مەدرەسە خواردیان. ئەویش نان نیمەروێ هەر لە ناو گیفانی بی. کەوشە لاسیکینەگەی خراشیگ خسۊدە پشت پای و جای زەخمێگ لەلی دیار بی. دەرسەگانی خاس خوەنیا. زوتر لە ڕەفیقەگانێ کەفتیادە ڕێ. تۊیەنستیا خەتەیل گەورای ڕووژنامەگان بخوەنێد.

یەی ڕووژ کە گشت کلاسەگە بێدەنگ بین، خش خش ڕووژنامە ک وە جی شیشە وە بان دەروەچەگان بی، سرنج مناڵەیل کڵاس وەرەو لا خوەی کیشا. وە نیاز عەلی وەتم:

“نیازعەلی تۊەنید ڕووژنامە بخوەنی؟ بزانم زانی چە نۊسایە؟”

سەر گوپەیلی سۊەرەو بی کەمێ منگەمنگ کرد و دەس کردە خوەنین، ئاغە نۊساس کوت .

_ئافەرین. درسە، بخوەن، خاس 

_ ئاغە دوێس و پەنجا هەزار تمەنی 

_ ئافەرین، ئافەرین، فرە خاسە، دریژەی بیە 

_ ئاغە، وە تاران ح ح حەراج بی 

_ ئاغا چەنێ گەورا و خاس نۊساسەێ 

وەتم:

“ئەرێ، نیاز عەلی، ئی ڕووژەیلە لە ناو ڕووژنامەگان چشتەیل گەوراو خاس نۊسن”.

_نیازعەلی نەدارەد

_حازر

سجیلەکەی “نەدارەد” بی. فرەیگ وە مناڵەیل ناو کەلاسەگەی من سجیلەگەیان “نەدارەد” بی. وەختێگ کە ناوێ خوەنیام تەکان سەختێگ دیادە خوەی.

شەرم کردیاد، هەر ئەو جورە ک مداد و بەنەگەی قایم کردیا تا من چەوم نەکەفێدە لێ وە دەنگ زیک و نازکێ وەتیاد: “حازر”. وەی حاڵەتە دەنگی جور وەچکە غڵایگ بی کە وە ناو دەس ئایەم گیر خواردیە و زۆرفرەیگ وە ملی هاوردنە.

وەختیگ ک مناڵەگان بازی کردیان ئەویش وە پاڵ دیوارەکە نیشتیاد و توپەگەی وە ناو دەسی  جەڕەو دیاد،

چەوی لە ئاسمان بی و وە پەژارەیشەو چەو لە گەمەی مناڵەیل کردیا. وەخت وازی‌کردن کەفتیادە قوتە و سۊەقەکردن و خۊن هاوردیادە بان.

دڵم تواس فرەتر وە گەردی قسیە بکەم. یەی ڕووژ وە مل پلەگان مەدرەسە نیشتۊم، وە سەر خوەی هات و لە لای دەسم نیشت، تووپ کاقەزینەگەی وە ناو دەسی بی. زەرانی چرکنەگانێ لەناو کونای شواڵە دڕیایەگەیەو دیار بی.

وە لی پرسیم:

_ “نیازعەلی، ماڵدان ها کورە؟”

_ پشت قەڵاکە، ئاغە 

_ ناو باوگد چەس؟ 

_ ڕیش چەرمێ، ئاغە 

_ چ کارەس؟

_هیچکارە، ئاغە. فرە پیرە، نیشتیەسە ماڵ و کتاو دوئا خوەنید، ئاغە 

_ داڵگد چە کێد؟

_ بێکارەو بی، ئاغە. دویکە دنانەیل نوای ڕزیا و بێکارەو بی 

قەیرێ لەلێ پرسیم فامیم کە داڵگی ئەڕای مەشەی باقر، دکاندار ناو ئابادی کار کردیە. کارێ واز کردن پستە بیە. پستەیلێگ کە دەمیان نۊقیایە وە دیان واز کردێیە. ڕووژێگ بیس و پەنچ قرانیش لەلێ سەنێیە دۊیای چەن ساڵیش کارکردن دیانەیل ڕزیاس و بی کارەو بیە. برا گەوراگەیشی کارێ خوەلکەندن بیەو دۊیای تەمامکردن سەروازی وە وەخت کار، خوەڵ تەپێدە ملی و مرێ، ئیەیش تەنیا  کەفێد.

زمسان هات. مناڵەیل لە ئاواییەیل دۊرەو هاتن. وەختیگ ک ڕەسیان فرەتر شکڵ و شێوەیان جور ئایەمەیل یەخی بی. بژانگ و برۊیە و ناو کونا لۊتەیلیان یەخ داۊد. وەختێگ بژانگەیلیان واز و بەسە کردیان چما دو تیکە شیشە دەیدە مل یەک. نیشتیانە لای بوخاری چیلی و یەخ ناو کونالۊتەیلیان دەرهاوردیان. ئەوانە ک گەوراتر بین و لە کەلاسەیل بانتر بین، سیوڵێگ وە یەخ وە بان لێویانەو دروسەو بیاد. گیوەگانیان چەسپانیانە بوخارییەگەو بوو لاسیک و بوو پا ناو کڵاس گریادە وەر. لە دەور و وەر کڵاش و گیوەگانیان ئاو تکیادە خوار و دەور بوخارییەگە تەڕ کردیان.

وتاقەگەم وە پاڵدەس کەلاسەگە بی. گشت ڕووژێگ تماشای مناڵەیل کردیام کە هاتیان وەرەو مەدرەسە. نیاز عەلی جور پەلەوەرێگ کە پەڕوو بەسنە پایەو، وە زەحمەت خوەی کیشیادە ناو مەدرەسە.

وە بەین دەرسەگان گا وەختێگ وەتیام هەر کەس خەو خوەشێگ دییە، ئەڕامان باسێ بکێد. یەی ڕووژ نەوبەی نیاز عەلی بی. ئەوەڵ پا گیر دا کە چشتێگ باس نەکێد، دۊیاتر دەس وە پێ کرد. جوور کەسێگ کە نەخوەش بوود ڕەنگی ئەڵگەردیا و دەنگی لەرزی و ئەڕامان باس کرد:

خەو دیم بیمەسە مەلۊچگ. هەی بازبازان کردیام. وە بان ماڵ باز بردمە ناو حەسار. وە ناو حەسار باز بردمە ناو دەروەچێگ. باوگم وەت: ئەی هاوار وە ماڵم کورەگەم بیەسە مەلۊچگ. دیم چە باوگمیش بیە مەلۊچگ و چی نیشتە بان کتاو دوئاگەی. داڵگم ئەوەڵ خەنی. دۊیاتر بۊیە گیری و مورێگ ئەڕام هاوردەو. یەی جارە ئەژدەهای گەورایگ هاتە ناو ماڵ. داڵگم تا ئەژدەهاگە دی وەت: ئەی هاوار وە ماڵم مەشەی باقر، هات! وە هەڵەپەلە لە ناو دامانەگەی پستەێگ هاوردە دەیشت و وە دنان وازێ کرد. دیم داڵگم دنان نەیرێد و خۊن وە دەمی تیەد. تواستم بچم و چاو ئەژدەهاگە درارم، یەکی وە پستەگان خەنی و وەت: دەرهاوردن چاو ئەژدەها ئفاقە نیەکەید. ئەلان کاری کەیم ک وە خوسە دەق بکەید. گشت پستەکان خەنین و دەمیان بەسان. ئەژدەهاگە چیە ناو ئەمبار پستەکان و دی پستەکان گشتیان دەمیان بەسیایە. ئەژدەهاگە خوەی تووڕە کرد و وەت: ئەڵان باوک گشتتان درارم. چی و چوو گەورایەگ پەیا کرد ک بێدە مل پستەکان و وایان بەکێد. ژێر پای پر وە دنان بی. پای سڕ خوارده مل یەکێ وە دنانەکان و وەسوڵتان سەرەو کەفتە زەوی. وەی کارەی ئەژدەها، گشت پستەکان خەنین و دەمیان واز کردن. مەش باقر خوەشحاڵەو بی؛ پستەکان وە یەکترەک وتن، مناڵەیل بان دی نەخەنیم. ئەژدەها ئەڕای یەگە بکەیدیانە خەنێ دەسکردە تیات‌کردن. ملی دریژەو کرد تا بڕەسێدە ئاسمان و هەسارەگان بخوێد. سەرمەوقولانج بردیاد. چاوەیلی زاقەو کردیاد و هەسارەگان وە ناو گووشیەو دەرهاوردیاد..

من خەنێ گردەم. وە دەنگ خەنین من، ئەژدەها هەڵەوگەردی، وەت: ئەها، گشت ئی کارەیلە لە ژیر سەر تونە. کوتپڕ خوەی خست ئەڕام. تواستم وە دەروەچەگەوە دەربچم، دەروەچەگە بۊچگەو بی و نەتوانسم لەورە خوەم بخەمە دەیشت. یەکی وە پستەگان ک لە نزیک من بی وەت: بنیشە بان سەرم تا وە گەرد یەک بچیم. پستەگە بیە باڵونێگ و منیش نیشتمە بانی. باڵونەگە وە کونای سومپاگە بردەمە بان و چیم تا رەسیمە ئاسمان. تواستم هەسارەی قەشەنگێ ئەڕای داڵگم هەڵگرم، تا پێشکەشی بکەم و بخەمە ملی؛ وەلێکەن پام سڕیا و وە سوڵتان سەرەو کەفتمە خوار. هاتم و هاتم و هاتم. وە دۊرەو دیم باوگم ئەڕای بان ماڵ خەڕگ گرێدە ئاو. وە سەرەو کەفتمە ناو خەڕگەگە و لە خەو داچەڵەکیم. تماشا کردم دیم چە ماڵەگەمان چکە کێد و دێدە مل سەرم.

گشت مناڵەگان خەنین و ئەڕای چەپ کوتان. وەختێگ چی بنیشێد، چۊ سونەیگ بی کە وەرەو لای لانەکەی چوود.

زمسان ئەو ساڵ وە گشت ساڵێگ ساردتر بی. وە ڕووژنامەو و مقەوا، گشت دەروەچەگان بەسایم. یەی رۆژ شەوەکی حازر و غایب کردیام،

“نیازعەلی نەدارەد”

چەن کەس وە مناڵەیل وە یەواشی وەتن:

“غایب”

تەکانێگ دامە خوەم. جاگەی خاڵی بی. خەمێگ شاریای وە ناو دەم و چاو مناڵەیل دیار بی. گشت سەریان خستنە خوار. وە ئەگبەر موبسر کلاس دەلیلەکەی پرسیم. وەت:

ئاغە دۊەکە ئێوارە مرد. وە سەرما مرد، ئاغە. خۊن وە حەڵقی هات و مرد. هەی وتیاد: “هەسارە توام”.”هەسارە توام”. هەسارەێگ قەشەنگ ئەڕا داڵگم.

مناڵەگان بیدەنگ بین. وا ڕووژنامەگان قەی دەروەچەگە تەکان دیاد و چپە چپێگ هاتیادە گووش. لێوا “نیازعەلی نەدارەد” وە ڕێی دۊرەو قسیە ئەرامان کەێد، یا خەوەگانی ئۊشێد. دەنگێ جوور ئەو وەختە ک ڕووژنامەگان خوەنیا، لە ناو گووشم بی.

پەڵە ئەورێگ سییە لە ئاسمان بی. گشت بێدەنگ بیمن. چەوم کەفتە ڕووژنامەیگ ک وە ملی وە خەت گەورا نۊسیاۊد!!!!

“بهداشت برای همە” (پاک و خاوێنی ئەڕا گشت)

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *