ئافرەتۆ هەورامانی و هەرمانێ فەرهەنگیێ؟!
دماڕۆ -هەورامان
سازمانوو یونسکۆی ئەوڵجار ساڵەو 1375 ڕۆجیاری زوانی هەورامیش یۆ چا زوانا نیارە کە ئینا خەتەروو فەوتیاینە.
پی بۆنەوە دڵسۆزێ زوانەکەی کەوتێ جموجووڵ و هەوڵشا دا بە نویستەی وەروو فەوتیایش گێرا.
ژەنیچ پابەپاو پیایا پەی گەشە و ترۆقوو زوانی ئەدٚاییشا ئاماینە مەیدٚان و تەنانەت ئەگەر دەرفەتێویچشا بیەبۆ کەوتێ وەڵێ پیایا.
وەشحاڵێنمێ کە ئارۆ ژەنی تاوانشا ڕەچەماڕێ با و بەرهەمێ تازێ بە نەزم یام نەسر پێشکەش بە کۆمەڵگاو هەورامانی کەرا.
بە تایبەت جە شێعرێ تازێ هەورامیانێنە، جەرەیانێوی فێمنیستی کەوتەن ڕا و پەرەش ئەسان.
بەڵام بەداخەوە ماوێوا فەعالیەتوو ژەنا بە کرژی و تێژی وەڵێ نەمەنەن. ئینەیچ خەسارێوی گەورەن پەی زوانەکەیما. پنەوازا دڵسۆزێ هەورامانی ئینەیە شیکاری و پەیجۆرکاری کەرا.
چی وتارەنە بازێو جە گیروگرفتێ خاتوونە فەعالا و قەڵەم بە دەسا باس کەرمێ:
▪️ئەگەر هەرمانێوە فەرهەنگیە کە ژەنی یام پیا کەرۆش پێوە مۆقایێسە کەرمێ؛ مەسیرێو کە قەرارا پیاکە پیمۆش، تەقریبەن جادٚێوی ساف و یەکدەسا؛ بەڵام هەر ئا مەسیرە پەی ژەنێ پەرا قەمچوقۆرتێ.
ئی گیروگرفتێ چەنی وەشێ با؟
فرەو مۆشکۆڵاتا ژەنا، بنەماڵەشاوە هۆرزۆ و بەتایبەت لایانوو شەریکوو ژیوایشاوا؛ ماباقیچ کۆمەڵگا وزۆش وەروو پایاشا.
▪️پیای هەورامانی ئانێ کە بە زوان یا قەڵەم مۆدەعی حقۆقوو ژەنانێ و ئەگەر باسێو چی بارەوە بەی وەرەوە، بە شێعرە یام مەقالە قەڵەم فەرسایی کەرا؛ وەشتەر ئانەنە زوان و قەڵەمیشا سابت کەرا و وەڵ جە گردچێوی ئیجازەو هەرمانێ فەرهەنگیێ بە خاتوونەو یانەو وێشا دا.
▪️ئی جۆرە هەرمانێ ئاسایێش و وەختی ئازادٚش گەرەکا. کۆمەڵگاو سۆنەتی مەحاڵوو هەورامانیچەنە هەر پاسە مزانمێ ئەرکوو یانەی و زارۆڵا فرەتەر ئینا سەروو شانەو ژەناوە؛ و هەر ئینەیچ بیەن سەبەب ژەنی دەرفەتی کەمتەرش پەی مەنۆوە.
▪️ئێژاو واتەیا فرەو کەسایچ هەنێ فەعالیەتی فەرهەنگی پەی ژەنێ بە نۆعێو تەفەنۆن و سەرگەرمی و حەتتا وێ ئەرمانای مزانا و بە تایبەت فەزای مەجازیەنە زەربێ جۆراوجۆرێ مدٚا ئەو ژەنایو کە نامێوەشا هەنە و بە زەڕەبین پیشداوەری و قەزاوتشا کەرا و نەوعوو جلا و ئارایێشوو ژەنێوێ و عەکسوو پڕۆفایلەکەیش بە ماناو دەعوەتنامەی مزانا پەی پیایا…
و هەر ئینەیچ بۆ سەبەب ژەنی دڵسەردێ باوە و حەتتا جارهەن کارەکەیشا نیمەچڵ مازا جگا.
▪️ ئەڵبەت پنەوازا ئی خاڵەیچە سەرەنج دەیمێ، گیروگرفتێ ژەنا فەقەت لایانوو پیای و کۆمەڵگایوە نیا؛ بەداخەوە ژەنی دلێ وێمانە هامدەنگێ و پاڵپەشتێ هەنترینیچ نیەنمێ…
♦️بە متمانەوە کۆمەڵگاو ئێمە ئینا مەرحەلەو گۆزاریەنە و ئینێ گۆزەریا ڕەنگا ئێمە پەلەما بۆ.
دڵنیانا ڕوێو مەی وەڕەوە گەردٚکەس حەریموو وێش مژناسۆ و مزانۆ مەبۆ ناهەق پڕۆنە دلێ پەڕچینوو کەسێوتەری و ژەنیچ میاوۆ مافێوی یەکسان چەنی پیای…
بەڵام حەیف ئێمە ڕەنگا پەنجاساڵێو زووتەر بە دنیا ئامایبیمێ…
